Peribacası, ince uzun, kurak havzalardan ve kırgıbayır yüzeylerinden çıkan, vadi yamaçlarından inen sel sularının yeri aşındırmasıyla oluşan bir kaya oluşumudur. Peri bacalarının gövdeleri genellikle yumuşak minerallerden ve tepesi sert, daha zor aşınan kayadan oluşur. Gövdeleri genellikle konik şekle sahiptir. Şekilleri erozyon biçimlerine göre değişir. Farklı mineral katmanları(sedimanter ve volkanik kayaç) gövdelerinde farklı renklere sebep olabilir. Çapları 1 ile 15 metre arasında değişir, bu sınırlamanın dışına çıkan oluşumlar peri bacası olarak sınıflandırılamazlar. Peri Bacaları esas olarak çölde kuru ve sıcak bölgelerde bulunur. Yaygın kullanımda kukuletalar(üzerindeki şapka tipi kayaç) veya kuleler arasındaki fark, kukuletaların totem direği şeklindeki bir gövdeye sahip olarak tanımlanırken değişken bir kalınlığa da sahiptir.

Hoodoolar (Peri bacası) çoğunlukla çölde kuru ve sıcak bölgelerde bulunur. Yaygın kullanımda, kapüşonlular ve tepeler (veya kuleler) arasındaki fark, kapüşonların genellikle “totem direği şeklinde bir gövdeye” sahip olarak tanımlanan değişken bir kalınlığa sahip olmasıdır. Ancak sivri uç, zeminden yukarı doğru sivrilen daha pürüzsüz bir profile veya tek tip kalınlığa sahiptir.
Hoodoos, ortalama bir insanın boyundan 10 katlı bir binayı aşan yüksekliklere kadar değişir. Hoodoo şekilleri, değişen sert ve daha yumuşak kaya katmanlarının erozyon modellerinden etkilenir. Farklı kaya türleri içinde biriken mineraller, kaputoların yükseklikleri boyunca farklı renklere sahip olmasına neden olur.

Peribacalarının Oluşumu
Peri bacaları genellikle yüzeyde sert bir kaya (ör. sert kum taşı, kireç taşı, bazalt, ingimbirit vb) ve yerin altında yumuşak minerallerin (ör. kum, tüf) olduğu bölgelerde bulunur. Su, yerin üstüne çıkan kayaların arasından akarak sert tabanı aşındırıp yok ettikten sonra yumuşak yüzeyi ortaya çıkarır. Tabanın üstüne çıkan kaya parçaları daha az akıntı gördükleri için sağlam kalır. Yumuşak yüzey büyük oranda erozyona uğrar ve suya karışır, ancak üstünde hala kaya bulunan bölgeler basınçtan dolayı yapısal bütünlüğünü sağlar, erozyona dayanır ve konik bir kaya oluşumu meydana gelir.Bu nedenden dolayı tepeleri düşen peri bacaları oldukça kısa süre içinde erozyona uğrar ve yok olur.
Peri bacalarının oluşumu birden çok hava durumu olayının sonucudur. Yağmur, kar, sel ve rüzgarın sonucu olarak meydana gelirler. Yağmurun asitliği yüksek olan yerlerde kayaçta ki karbonik asidin yağmur suyuna karışması ve bundan dolayı kirecin erozyona uğraması söz konusudur. Kireç bakımından daha az zengin olan kayaçlar bu nedenle daha az yağmur ile erozyona uğrama riski taşırlar. Daha dayanıklı peri bacaları, şapkalarında Dolomit içerir. Dolomit, yüksek oranda magnezyum içerir ve dolayısıyla suda daha yavaş çözünür. Bu nedenle de altındaki yumuşak katmanı korur.
Hoodoo oluşumları genellikle Colorado Platosu’nda ve Kuzey Büyük Ovaların Badland bölgelerinde (her ikisi de Kuzey Amerika’da) bulunur. Kapüşonlular bu alanlara dağılmış olsa da, dünyanın hiçbir yerinde ABD’nin Utah eyaletinde bulunan Bryce Kanyonu Ulusal Parkı’nın kuzey kesiminde olduğu kadar bol değildir. Kapüşonlular ayrıca, San Rafael Swell’in doğu tarafındaki Goblin Valley Eyalet Parkı’nda ve Güneydoğu Arizona’daki Chiricahua Ulusal Anıtı’nda birkaç yüz mil uzakta oldukça belirgindir.[3] Sombrerete, Meksika’da Sierra de Organos Ulusal Parkı’nda bazı kapüşonlular bulunur.
Kapadokya (peribacası), evlerin oluşumlarına oyulmuş olduğu Kapadokya bölgesinde de bulunur. Bu kapüşonlular, 2005–2009 Türk 50 yeni liralık banknotunun arka yüzünde tasvir edilmiştir.
Ermenistan’da Hoodoos, Goris, Khndzoresk, Hin Khot ve Syunik marzında birçoğunun bir zamanlar oyulduğu ve yaşadığı veya kullanıldığı birçok yerde bulunur.
Fransızcada, oluşumlara demoiselles coiffées (saç kesimli bayanlar) veya cheminées de fées (peri bacaları) denir ve birkaçı Alpes-de-Haute-Provence’de bulunur; En iyi bilinen örneklerden biri Demoiselles Coiffées de Pontis adlı oluşumdur.
Tayvan’ın kuzey kıyısındaki kaplumbağa taşları, kıyı düzenlemeleri için sıra dışı. Miyosen döneminde deniz tabanının okyanustan hızla yükselmesiyle oluşan taşlar. Wanli’deki ikonik örnekler durumunda erozyonu yavaşlatmak için çaba gösterildi.
Japonya’nın Tokushima Eyaletindeki Awa Kum Sütunları, sıkıştırılmış çakıl ve kumtaşı katmanlarından yapılmış kaputlardır.
Sırbistan’daki Đavolja Varoš (Şeytanın Kasabası) kaputları, yerel halk tarafından yeryüzü piramitleri veya kuleler olarak tanımlanan yaklaşık 200 oluşum içerir. 1959’dan beri Đavolja Varoš devlet tarafından korunmaktadır. Site aynı zamanda Doğanın Yeni Yedi Harikası kampanyasında da aday oldu.
Alberta, Drumheller’daki kaplumbağalar, Kretase Dönemi’nde 70 ila 75 milyon yıl önce çökelmiş kil ve kumdan oluşuyor. Bu kaplumbağalar, altta yatan taban, çoğu jeolojik yapıdan daha hızlı, yılda yaklaşık bir santimetre hızla, kapsül taşlarına kıyasla daha hızlı bir şekilde aşındığından benzersiz bir mantar benzeri görünümü koruyabilir.