Yazar: Özge Korkmaz (Yüksek Lisans Tezi
Glamping, glamour ve “kampçılık” sözlerinin bir portmantosudur. Aktivite ile kamp yapma tarzını ve bazı durumlarda “geleneksel” kampla ilişkili olmayan tesis tarzı hizmetlerini tanımlar. Bu, açık hava etkinlikleri yanında otel konaklaması lüksleri arayan 21. yüzyıl turistleri ile özellikle popüler hale geldi.
ÖZET
Doğa temelli turizm denilince ilk akla gelen kamp turizmi geleneksel çadır kampından karavanlar, eğlence araçları ve lüks teklifleri içerecek şekilde bir gelişme göstermiş ve zaman içerisinde “büyüleyici” ve “kamp” kelimelerinden oluşan “glamping” kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı ise glamping turizminin dünyadaki gelişimini incelemek ve başaralı örnekler vasıtasıyla tabiat turizmi alanında ön plana çıkan Kastamonu’da glamping turizminin yapılıp yapılamayacağı, yapılırsa nasıl bir modelleme yapılacağını tespit etmektir. Ayrıca glampingin dünyadaki gelişimi göz önünde bulundurularak Türkiye’de gelecekte ortaya çıkacak glamping alanları için fikirsel bir alt yapı ortaya koymak da çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Çalışmada nitel veri toplama araçlarından biri olan doküman analizi ile dünyada glamping turizmi alanında ön plana çıkan ülke, bölge ve şehirlerin glamping alanlarına ilişkin bilgiler ikincil kaynaklar vasıtasıyla incelenmiştir. Bu glamping modellemelerinden Kastamonu ile iklim, konum, coğrafi özellikler, doğa ve turizm pazarı konusundan benzerlik gösterdiği düşünülen Oregon bölgesinde bulunan beş glamping tesisleşmesi derinlemesine incelenmiştir. Oregon bölgesinde başarılı olarak belirlenen glamping tesisleşmeleri belirli kriteler göz önüne alınarak (konum, sunulan hizmetler, yapılacak doğa aktiviteleri, konaklama birimlerinin uygunluğu) Kastamonu’da glamping tesisleşmesi için temalar belirlenmiştir. Son olarak çalışmadan elde edilen bulgular ile Kastamonu’da glamping turizmi açısından bir SWOT analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre Kastamonu’nun coğrafi özelliği, doğası, iklimi ve konumu bakımından glamping turizminde bir avantajı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Kastamonu’da glamping turizmi açısından değerlendirilebilecek çok sayıda ilçe, kasaba ve doğal alan bulunduğu, şehrin milli parklar, tabiat koruma alanları, koylar, vadiler, nehirler ve göllerin sayısı bakımından zengin olduğu görülmüştür. Glamping turizmi alanında ön plana çıkabilecek aktivite ve etkinliklerin bulunması da şehri glamping turizmi alanında ön plana çıkaracağı tespit edilmiştir. Son olarak SWOT analizi verilerinden de yararlanılarak çeşitli öneriler sunularak çalışma tamamlanmıştır.
Günümüzde tüketici davranışları belirli etkiler doğrultusunda farklılık göstermeye başlamıştır. Son yıllarda doğa temelli turizme ve bu turizmin alt dallarına olan talebin arttığı görülmektedir. Kişiler bulundukları kentsel alanlardan uzaklaşmak ve rahatlatıcı doğa aktivitelerine katılmanın yanı sıra bu etkinlikleri yaparken aile ve arkadaşlarıyla konforlu hissedecekleri bir ortam istemektedir. Kişilerin bu istek ve ihtiyaçlarına karşılık verebilmek, turizmin sürdürülebilirliğini sağlamak ve fark yaratmak için yeni niş turizm pazarları ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda tabiat turizmi, doğa temelli turizm, yeşil turizm, sürdürülebilir turizm vb. gibi farklı turizm pazarlarının ortaya çıkış amacı da tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarına karşılık verebilmek ve turizmde sürdürülebilirliği sağlamaktır.
Doğa temelli turizmi ile eş anlamlı olarak kabul edilen tabiat turizmi de doğa dostu bir turizm olarak bilinmektedir. Tabiat turizminde doğal ortamlar ve kaynaklar kullanılırken aynı zamanda yerel ve ulusal ekonomik faydalar, olumlu-olumsuz çevresel ve sosyal faktörler göz önünde bulundurulmalı ve bölgenin korunmasına uygun şekilde planlamalar yapılmalıdır.
Tabiat turizmi içerisinde yer alan kamp turizmi de insanları doğa ile birleştiren, onlara farklı doğa aktiviteleri yapmaya imkân veren, aile ve arkadaş çevresini bir araya getiren ve en önemlisi doğaya karşı olan bilinci arttıran bir turizm türüdür. Kişilerin istek ve ihtiyaçlarına bağlı olarak kamp turizmi geleneksel çadır kamplarından farklı bir gelişme göstermektedir. Kişilerin kamp yaparken konforlarından ödün vermek istememesi kamp turizmini bir üst seviyeye taşımış ve ortaya yeni bir niş pazar sayılabilecek “glamping turizmi”ni ortaya çıkarmıştır. 20. yy.’da popüler turizm pazarlarından biri olan glamping turizmi “lüks” ve “kamp” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Ziyaretçiler glamping turizmi kapsamında yaşadıkları yerlerden doğayla iç içe olacağı destinasyonlara gittiğinde otel imkanlarının doğaya taşındığı konforlu, lüks ve yüksek kaliteli tatil deneyimi yaşamaktadır. Kamp sıkıntılarını ortadan kaldıran, her yaş için uygun bir doğa aktivitesi haline gelen ve en yüksek kalitede hizmet veren glamping turizmi kamp turizminde kullanılan geleneksel çadırları da farklılaştırmakta ve bu çadırlara ek olarak kabin, ağaç ev, tipis vb. gibi 2 farklı konaklama birimleri ile hizmet vermektedir. Ek olarak glamping alanlarının sunduğu hizmet ve olanakların yanı sıra bu alanların konumu, çevresinde bulunan aktiviteler, altyapı, erişilebilirlik ve her türlü ihtiyacın karşılanması da glamping turizminde önemli etkenlerdir.
Glamping turizminin dünyada hızla yaygınlaştığı ve bu niş turizm pazarından pay alan ülke sayısının arttığını söylemek mümkündür. Kişilerin istek ve ihtiyaçlarına en hızlı ve diğerlerinden farklı bir şekilde karşılık vermek isteyen ülke, bölge veya destinasyonlar kendilerini sürekli glamping turizminde geliştirmek ve ihtiyaçlara en hızlı yanıtı verebilmek için başarılı glamping işletmeleri oluşturmaktadır. Türkiye’ye bakıldığında ise glamping turizminin henüz tam anlamıyla benimsenemediğini ve işletmelerin glamping turizmine uygun olmadığını söylemek mümkündür. Çoğunlukla deniz, kum ve güneş turizmi bakımından ön plana çıkan Ege ve Akdeniz bölgesi glamping turizmi açısından bakıldığında da ön plana çıkmakta ve glamping işletmeleri bu bölgelerde yaygınlaşmaktadır. Türkiye’nin çoğu bölgesinde doğal alanlar, bakir ve bozulmamış alanlarını elinde bulundurması glamping turizmi açısından ülkeyi ön plana çıkarmaktadır. Bu noktada Türkiye potansiyelinin farkına varmalı ve elinde bulundurduğu avantajı kullanarak bu yeni niş turizm pazarından pay almak için harekete geçmelidir.
Kastamonu kendine has doğasıyla birlikte anılan ve sahip olduğu doğal alanlarla dikkat çeken bir turizm destinasyonudur. Ormancılık ve tabiat turizmi konusunda potansiyele sahip olan Kastamonu, bu alanda en çok bilinen turizm çeşitlerine (ekoturizm, yayla turizmi, kamp-karavan turizmi vb.) sahiptir. Aynı zamanda Kastamonu’nun ormancılık ve tabiat turizmi konusundaki ihtisaslaşmasının belirlenmesiyle tabiat turizmine olan ilgi artmaktadır. Bu sebeple çalışmanın amaçlarına uygun olarak tabiat turizmi kapsamında glamping turizmini yaygınlaştırmak ve geliştirmek şehri turizm alanında geliştirecektir. Glamping turizmi ile hem şehrin tabiat turizmi korunacak hem de kişilerin doğada vakit geçirebileceği farklı doğal alanlar değerlendirilecektir. Aynı zamanda şehirde glamping turizminin yaygınlaşması ile yerel halk ekonomik anlamda güçlenirken yeni girişimler içinde karlı bir yatırım alanı oluşturacaktır.
Kaynak: Özge Korkmaz – Aralık 2022 Kastamonu Yüksek Lisans Tezinden Alınmıştır.